اصول دین

پایه‌های اعتقادی دین است که نخست باید به آن‌ها ایمان آورد و سپس به فروعی که از آن بر خواسته‌است پای‌بند بود. اصول دین مربوط به اعتقاد است و فروع دین مربوط به عمل. اصول دین از نظر اهل سنت، توحید، نبوت و معاد, و از نظر شیعه عدل وامامت نیز اضافه می‌گردد پایه‌های اعتقادی ادیان را شامل می‌شود؛ و در زبان‌ها، زمان‌ها و اقوام مختلف صور متفاوتی به خود گرفته‌است.

اعتقاد

اعتقاد به اصول دین باید از روی تحقیق باشد، نه تقلید. کسی که به اصول دین اعتقاد ندارد، از دین بیرون است. در آغاز برخی از رساله‌های عملیه از اصول دین سخن رفته‌است. توحید، نبوت و معاد اصول مشترک دین اسلام‌اند و دو اصل امامت و عدل از مسلّمات مذهب شیعه‌اند (اصول مذهب) و هر کس به آنها ایمان ندارد از مذهب شیعه بیرون است گر چه از اسلام بیرون نیست.

اصول دین شیعه

اصول مذهب در نزد شیعه پنج تاست که سه تای اول اصول دین شمرده می‌شوند:

1. توحید: به معنای یگانگی خداوند متعال است.
2. نبوت: به معنای پیامبری محمد بن عبدالله و دیگر پیامبران الهی است.
3. معاد: به معنای آن است که روزی همه مکلفان برای بازخواست و حساب در پیشگاه الهی گرد هم می‌آیند و هر کس به پاداش و کیفر خویش می‌رسد.در واقع این روز همان قیامت است.
4. عدل: به معنای آن است که افعال خداوند متعال از سر دادگری و شایستگی است و به هیچ کس ستم نمی‌کند و هر چیزی را در جای خویش نگه می‌دارد و با هر موجودی، چنانکه شایسته‌است رفتار می‌کند.
5. امامت: بدین معنا که پس از پیامبر اسلام امامان منصب خلافت و امامت را بر عهده دارند و آنان منصوب خداوند هستند.

اصول دین نزد اهل‌سنت

• توحید
• نبوت
• معاد

فروع دین

در  دین اسلام فروع را بر مسائلی اطلاق می‌کنند که به عمل و عبادات مربوط است. بطور کلی احکام شرعی اسلام یا متعلق به عمل و طاعت است یا متعلق به معرفت و اعتقاد، قسمت اول را احکام فرعی یا عملی و قسمت دوم را احکام اصلی یا اعتقادی می‌گویند.

فروع دین عبارتند از:

• نماز
• روزه
• حج
• زکات
• خمس
• جهاد
• امر به معروف
• نهی از منکر
• تولی
• تبری

عمل به فروع دین

شخص مکلف در دین اسلام برای عمل به فروع دین یا باید درجه اجتهاد رسیده باشد و طبق فتوای خود عمل کند ویا طریقه احتیاط را پیش بگیرد ویا از مجتهد تقلید کند

منابع :

لغتنامه دهخد
محمد حسین فلاح‌زاده. آموزش فقه. چاپ بیست و سوم
سجادی، سید جعفر. فرهنگ معارف اسلامی. چاپ اول
محمد خطیبی و ...، فرهنگ شیعه

راه حل موضوع هسته ای، تقویت درون است/ کمبود منابع گرهِ باز نشدنی نیست راه علاج آن انضباط مالی است/ مواضع ما در مسائل هسته ای همان مطالبی است که علناً برای مردم بیان کرده ایم/ مذاکره‌کنندگان با پافشاری بر مواضع اساسی مصلحت کشور را تأمین کنند